Tư vấn về do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm

Xin được luật sư tư vấn cho tôi về trường hợp khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội thì được hiểu như thế nào?

Tư vấn pháp luật hình sự:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới Tổng đài tư vấn. Với câu hỏi về vấn đề: Tư vấn về do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm. Chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:

Căn cứ Điểm a Khoản 2 Điều 29 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bổ sung năm 2017) quy định về căn cứ miễn trách nhiệm hình sự

“Điều 29. Căn cứ miễn trách nhiệm hình sự

1. Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong những căn cứ sau đây:

a) Khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa;

b) Khi có quyết định đại xá.

2. Người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong các căn cứ sau đây:

a) Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa;

b) Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa;

c) Trước khi hành vi phạm tội bị phát giác,9 người phạm tội tự thú, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm và lập công lớn hoặc có cống hiến đặc biệt, được Nhà nước và xã hội thừa nhận.

………”

Khái niệm: Miễn trách nhiệm hình sự là việc miễn truy cứu trách nhiệm hình sự cho người phạm tội. Nếu khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa. Người được miễn trách nhiệm hình sự đương nhiên không phải chịu các hậu quả pháp lý hình sự bất lợi của việc phạm tội do mình thực hiện (như: Không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không phải chịu hình phạt hoặc biện pháp cưỡng chế về hình sự khác, không bị coi là có án tích và không bị coi là có tội).

Miễn trách nhiệm hình sự do sự chuyển biến của tình hình (Điểm a khoản 2 Điều 29 BLHS 2015). Đây là trường hợp miễn trách nhiệm hình sự không có tính chất bắt buộc như đối với các trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 29 Bộ luật Hình sự 2015. Nghĩa là khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử – do có sự chuyển biến của tình hình mà các cơ quan tiến hành tố tụng xét thấy hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nên có thể cho người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự. Đối với “sự chuyển biến của tình hình” có thể cụ thể hóa hướng dẫn tại Điểm 2 Mục VIII Nghị quyết số 02/NQ-HĐTP ngày 05/01/1986 của HĐTPTANDTC “Hướng dẫn áp dụng một số quy định của BLHS năm 1985“, sự chuyển biến của tình hình đó là “sự chuyển biến về chính trị, kinh tế, xã hội” nên tội phạm không còn nguy hiểm đáng kể cho xã hội,…

Ví dụ về tội đầu cơ: “Người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm”. Nếu trong quá trình thực hiện hành vi mua vét hàng hóa mà do sự chuyển biến của kinh tế khiến hàng hóa đó không còn khan hiếm nữa thì các Cơ quan tiến hành tố tụng có thể cho người phạm tội đầu cơ được miễn trách nhiệm hình sự vì hành vi mua vét hàng hóa đó không còn nguy hiểm cho xã hội.

Tư vấn pháp luật hình sư trực tuyến 24/7: 1900 6172

Tuy nhiên, thực tiễn đòi hỏi cần kịp thời ban hành văn bản hướng dẫn giải thích thế nào là “sự chuyển biến của tình hình” để áp dụng cho thống nhất, tránh bỏ lọt tội phạm và người phạm tội, tránh làm oan người vô tội, cũng như bảo đảm các nguyên tắc phân hóa và nhân đạo trong luật hình sự Việt Nam.

Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi về vấn đề: Tư vấn về do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm. Ngoài ra thì bạn có thể tham khảo thêm tại bài viết:

Nếu trong quá trình giải quyết còn vấn đề gì thắc mắc, bạn vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn trực tuyến 24/7: 1900.6172 để được tư vấn, giải đáp trực tiếp

Xem thêm: