Tranh chấp đất đai khi hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế

Tôi cần tư vấn về trường hợp tranh chấp đất đai khi hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế.

Tôi muốn hỏi về pháp luật thừa kế như sau: Sổ đỏ ba và mẹ tôi đứng tên năm 2013 (hiện đang bị tranh chấp). Ba tôi là con trai thứ 3 mất năm 2015 (ba tôi con dòng lớn). Ông nội tôi có 2 vợ: ông nội tôi mất năm 1981, bà nội lớn mất 1986, bà nội nhỏ mất 1995. Dòng lớn gồm 3 trai 3 gái (hiện giờ còn sống 2 gái), dòng nhỏ 2 trai 2 gái ( hiện giờ còn sống đủ), ông A là em họ của ông nội tôi. Sổ đỏ đất mà ba và mẹ tôi đứng tên có nguồn gốc từ ông bà cố nội chia cho ông nội tôi .

Trước năm 1975 ông nội tôi thoát ly gia đình đi kháng chiến nên cho ông A mượn đất canh tác. Sau năm 1975 ông nội tôi về nhưng vẫn cho ông A mượn đất sử dụng tiếp (phần đất này ông nội tôi giao cho ba tôi quản lý, mọi việc canh tác hay cải tạo đất ông A đều thông qua ý kiến của ba tôi). Năm 2010 ông A mất con ông A tiếp tục canh tác (do quan hệ họ hàng thân thiết nên ba tôi ngại đòi lại đất). Năm 2012 ba tôi quyết định kiện đòi lại đất mà con ông A đang canh tác (con ông A đòi tiền thành quả lao động, hai bên thỏa thuận hòa giải xong). Ba tôi đồng ý bồi thường để lấy lại đất, có chính quyền địa phương lập biên bản hòa giải. Năm 2013 ba tôi được trả lại đất và được cấp chủ quyền đất trong năm 2013.

Tài sản ông nội tôi trước khi chết gồm: 1 căn nhà + ruộng + đất của ông bà cố tôi. Sau khi ông nội tôi mất mấy chú (con dòng nhỏ) + bà nội nhỏ đã bán nhà và ruộng của ông nội tôi đi nơi khác sống, chỉ còn lại đất của ông bà cố (ba và mẹ tôi đứng tên). Ông nội tôi mất đã 36 năm – đã hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế, nay mấy chú thấy ba tôi mất về kiện tranh chấp đất với tôi và mẹ. Ông nội tôi mất không để lại di chúc. Hiện anh, em và mẹ chúng tôi kém hiểu biết về pháp luật. Qua sự việc mà tôi đã nêu trên kính mong luật sư tư vấn cho tôi. Tôi thành thật biết ơn.

Tư vấn pháp luật đất đai:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Tổng đài tư vấn. Với trường hợp của bạn, tổng đài xin tư vấn như sau:

Căn cứ Điều 623 và Điều 688 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

“Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.

Điều 688. Điều khoản chuyển tiếp

1. Đối với giao dịch dân sự được xác lập trước ngày Bộ luật này có hiệu lực thì việc áp dụng pháp luật được quy định như sau:

d) Thời hiệu được áp dụng theo quy định của Bộ luật này”.

Theo quy định trên, thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế là 30 năm đối với bất động sản

Trong trường hợp của gia đình bạn, mảnh đất ông nội bạn có được là có nguồn gốc từ việc thừa kế tài sản của ông bà cố nội. Nên mảnh đất đó là tài sản của ông nội bạn mà không phải tài sản chung của ông nội với 2 bà nội của bạn. Tuy nhiên, ông bạn đã mất được 36 năm nên đã hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế. Trường hợp này không áp dụng về thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế để giải quyết theo quy định tại tiết a.3 Điểm a Khoản 2.4 Mục 2 Phần I Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP như sau:

” 2. Việc áp dụng các quy định của pháp luật về thời hiệu khởi kiện liên quan đến thừa kế

2.4. Không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế

a. Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:

a.1. Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thỏa thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.

a.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thỏa thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thỏa thuận của họ.

a.3. Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thỏa thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.”

Theo quy định trên, sau khi hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Tòa án giải quyết áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết.

Tổng đài tư vấn đất đai trực tuyến 24/7: 19006172

Như vậy

Trong trường hợp của gia đình bạn đã hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế và thông tin bạn cung cấp chưa đầy đủ nên cần chia trường hợp như sau:

+) Nếu sau khi ông bạn mất mà vợ và các con của ông bạn thỏa thuận về phần mỗi người được hưởng và trong đó nói rõ bố bạn được hưởng phần di sản là đất của ông, bà cố để lại thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận. Trong trường hợp này, các chú và bà nội trẻ của bạn không có quyền sử dụng đối với diện tích đất này;

+) Nếu sau khi ông bạn mất và khi hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế mà vợ và các con của ông bạn không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi đó, diện tích đất này sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, nếu thuộc trường hợp này thì gia đình bạn cũng có thể yêu cầu tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng mấy chú (con dòng nhỏ) + bà nội nhỏ đã bán nhà và ruộng của ông nội tôi.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm bài viết:

Cấp giấy chứng nhận QSDĐ do được nhận thừa kế

Đất nhận thừa kế theo di chúc có được miễn lệ phí trước bạ không?

Trong quá trình giải quyết nếu có vấn đề gì vướng mắc bạn vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn trực tuyến 24/7: 1900 6172 để được tổng đài tư vấn.

Xem thêm: