Bảo vệ người thứ ba ngày tình khi chia lại thừa kế
Tôi muốn hỏi về: Bảo vệ người thứ ba ngày tình khi chia lại thừa kế. Bố tôi mất năm 1999 có để lại mảnh đất có nguồn gốc là đất do các cụ để lại. Ông mất không để lại di chúc nên em trai tôi là người sử dụng suốt bao năm đến nay. Năm 2015 em tôi làm thủ tục sang tên Giấy chứng nhận cho em trai mà không có chữ ký, đồng ý nào của các anh chị em khác. Sau đó, đến năm 2018 thì em trai tôi đã bán mảnh đất này cho người khác để xây nhà. Họ đã sang tên đầy đủ rồi. Vậy, tôi có quyền khởi kiện để chia thừa kế không và có đòi được mảnh đất khi đã bán cho người khác không ạ?
- Thời gian đăng ký biến động đất đai khi nhận thừa kế
- Xác định người thừa kế theo quy định của pháp luật
- Chia lại di sản thừa kế khi đất đã được cấp sổ đỏ
Tư vấn pháp luật đất đai:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Tổng đài tư vấn. Về: Bảo vệ người thứ ba ngày tình khi chia lại thừa kế; chúng tôi xin tư vấn như sau:
Thứ nhất, về khởi kiện chia di sản thừa kế;
Nguồn gốc mảnh đất mà em trai bạn đang sử dụng là do bố bạn để lại. Năm 1999, bố bạn mất không để lại di chúc nên theo Điều 677, Điều 678 Bộ luật dân sự năm 1995 thì di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật. Do đó, theo Khoản 1 Điều 679 Bộ luật dân sự năm 1995 quy định về hàng thừa kế như sau:
“1- Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột.”
Như vậy, mảnh đất mà bố bạn để lại là tài sản chung hợp nhất của các đồng thừa kế theo Điều 229, Điều 231 Bộ luật dân sự năm 1995. Đồng thời, việc định đoạt tài sản chung hợp nhất được thực hiện theo thỏa thuận của các chủ sở hữu chung hoặc theo quy định của pháp luật. Do đó, em trai bạn tự ý sang tên quyền sử dụng đất là di sản thừa kế của bố bạn là vi phạm về trình tự cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Mặt khác, theo Điều 623 và Khoản 1 Điều 688 Bộ luật dân sự năm 2015 thì thời hiệu chia di sản thừa kế đối với bất động sản là 30 năm nên trong trường hợp này, thời hiệu chia di sản vẫn còn. Do đó, bạn có quyền yêu cầu phân chia lại di sản thừa kế của bố bạn. Việc chia lại thừa kế có thể thực hiện theo khởi kiện vụ án dân sự theo Điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.
Thứ hai, về vấn đề đòi lại đất;
Căn cứ Khoản 2, 3 Điều 133 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định:
“2. Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu.
Tổng đài tư vấn đất đai trực tuyến 24/7: 19006172
Trường hợp tài sản phải đăng ký mà chưa được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì giao dịch dân sự với người thứ ba bị vô hiệu, trừ trường hợp người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị hủy, sửa.
3. Chủ sở hữu không có quyền đòi lại tài sản từ người thứ ba ngay tình, nếu giao dịch dân sự với người này không bị vô hiệu theo quy định tại khoản 2 Điều này nhưng có quyền khởi kiện, yêu cầu chủ thể có lỗi dẫn đến việc giao dịch được xác lập với người thứ ba phải hoàn trả những chi phí hợp lý và bồi thường thiệt hại.”
Theo đó, khi mua đất của em trai bạn thì người mua đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên họ được xác định là người thứ ba ngay tình. Do đó, nếu chia lại di sản thừa kế cũng không ảnh hưởng đến quyền sử dụng đất của người mua. Bởi đất đai là tài sản phải đăng ký quyền sử dụng tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nên sau khi nhận chuyển nhượng mảnh đất của em trai bạn, người mua đã làm thủ tục sang tên sổ thì giao dịch giữa em trai bạn và người mua không bị vô hiệu. Vì vậy, bạn cũng không có quyền đòi lại tài sản của người mua mà chỉ có quyền yêu cầu người có lỗi – tức là em trai bạn chịu trách nhiệm.
Kết luận: Trong trường hợp này, bạn có quyền khởi kiện để yêu cầu chia lại thừa kế nhưng sẽ không đòi lại được mảnh đất mà em trai bạn đã sang nhượng hợp pháp cho người khác.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo bài viết sau: Thời hạn đăng ký biến động đất đai sau khi chia di sản thừa kế
Trên đây là quy định của pháp luật về: Bảo vệ người thứ ba ngày tình khi chia lại thừa kế. Trong quá trình giải quyết nếu có vấn đề gì vướng mắc về đất đã được cấp sổ đỏ; bạn vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn trực tuyến 24/7: 1900 6172 để được tổng đài tư vấn.
